Pagina 17 - De Schrans - Een historische beschrijving

Basis HTML versie

19
2005 - Opgraven stenen piepke
± 1850 - Overzichtskaartje ‘Kop van de Schrans’
2. De kop van de Schrans
± 1930 - Boerderij op plaats van Decama Hof
De kop van de Schrans heeft door de
eeuwen heen de grootste veranderingen gekend
rondom de Wynhornstersyl. De grens tussen
Leeuwarden en Huizum liep niet bij de spoorweg-
overgang, maar iets meer terug bij het stenen
piepke. Vanaf de spoorbomen tot aan het piepke
heette dit stuk weg de Overijsselsche Straatweg.
Na het piepke begon de Schrans. Voor de
beschrijving van de kop van de Schrans vanaf
1862 worden de spoorbomen als fysieke grens
genomen, omdat deze nauwe doorgang van
invloed was op de latere ontwikkelingen en nu
het begin van de Schrans is.
De Decamahof
De eerste grote verandering vond plaats in
1560. De bestuurlijke situatie was als volgt:
De Nederlanden waren in handen van de
Spaanse Koning Filips II. Hertog Alva was als
landvoogd ook verantwoordelijk voor Friesland.
Als stadhouder benoemde hij hier Caspar di
Robles (later geëerd als dijkenbouwer met het
beeld van de Stienen Man op de zeedijk bij
Harlingen). Julius van Decama, Rooms-katholiek
en trouw aan de Spaanse koning, was
aangesteld als raadsheer aan het Hof van
Friesland.
In 1560 liet hij de Decama Hof, een boom-
gaard van 20 pondemaat (= 7,356 ha), aanleggen
op het huidige gebied tussen de Schrans,
Raadhuisstraat, Hofstraat en Hollanderdijk. Op
9 oktober 1578 werd deze appelhof door '
de
capiteynen ende krijghsofficieren van de stadt
Leeuwaerden'
met hulp van de bevolking van
Leeuwarden gerooid uit rebellie tegen de
Spaanse bezetter. Uit een schrijven van 1670
bleek dat er omstreeks 1625 een boerderij op
de plaats van de Decama Hof stond:
‘Seeckere huisinge, hovinge, hoibergh,
boomen ende plantagie cum annexis, staende
ende gelegen in de Schrans onder de clockslagh
Huisum, met de profijttelijcke bruickma van 30
pm landt, waervan jr. Decama landtheer is.’
Deze boerderij werd in de 18 e eeuw vervan-
gen door een statig nieuw voorhuis met schuur
en werd in 1931 gesloopt om plaats te maken
voor een parkeerterrein en een boxengarage.
De boerderij stond achter de huidige Schrans,
aan het begin van de Hofstraat, waar de
Raadhuisstraat overgaat in de Gymnasiumstraat.