Basis HTML versie
20
Het stenen piepke
Georg van Burmania, getrouwd met Lucia
van Decama, dochter van de eerder genoemde
Julius van Decama, verzocht in 1615 de staten
van Friesland om een
steynen pyep in behoorlicke
forme
te leggen. Als reden gaf hij aan dat hij een
seeckere stuck landts, gelegen buyten
Wirdumerpoort niet per bootje kon bereiken,
doordat de gemene Heerenwech (Schrans) hem
de doorvaart belemmerde vanuit de gemene
Huijsemmer vaart (Potmarge). Een jaar later ver-
leende de Grietenij aan Burmania toestemming
om het stenen piepke aan te leggen onder de
volgende voorwaarden:
• het onderhoud was ten eeuwigen dage
voor rekening van Burmania
•bij de aanleg moest hij een bequaeme
gelegentheyt van tijdt uitkiezen om het
doorgaande verkeer van en naar de stad
niet te hinderen.
Wanneer het piepke exact is aangelegd is
niet bekend, maar vanaf 1637 werd het stenen
piepke als een wettelijke plaatsduiding in akten
gebruikt.
... het stenen piepke voorbij de hoven na
den Schrans toe ... (1637).
...het piepke bij de twee molens in ’t
Oldthoff genaemt … (1644).
Op ansichtkaarten uit ongeveer 1900 was
het hekwerk van het piepke nog duidelijk te
zien. Bij het aanleggen van een nieuw riool in
1950 werd een gedeelte vernield en bij de her-
inrichting in 2005 is een gedeelte van het stenen
piepke blootgelegd en onderzocht. Er kon toen
niet worden vastgesteld of dit het oorspronkelijke
piepke was. Het ligt nu weer onder het zand en
het asfalt.
Bebouwing ‘kop van de Schrans’
Nadat de oostkant vanaf de Wynhornstersyl
was bebouwd, volgde de bebouwing van de
westkant. Op een kaart van Jacob van Deventer
uit ongeveer 1562 is een molen te zien aan de
oostkant. Mogelijk was dit dezelfde molen als
genoemd in 1496 bij schermutselingen tussen
de Vetkopers (= Leeuwarden) en de Schieringers
(Sneek met o.a. Huizum). Deze korenmolen,
later bekend als de Eenhoorn, werd in 1837 op
afbraak verkocht. Aan de westzijde kwam later
de korenmolen de Rooseboom, die in 1862
werd verkocht en overgebracht naar Hantum-
huizen. De sloop van deze molen was noodza-
kelijk door de aanleg van de spoorweg van
Leeuwarden naar Groningen, die dwars over de
kop van de Schrans, toen nog Overijsselsche
Straatweg geheten, moest lopen. De spoorweg-
± 1910 - Hekwerk stenen piepke
± 1910 - Kruising Schrans / Hollandschedijk
1960 - ‘Kop van de Schrans’