Pagina 41 - De Schrans - Een historische beschrijving

Basis HTML versie

van nieuwlichterij, maar toch met de behoefte
aan een vleugje grandeur, zijn ze als nieuwbouw
weer zeer in trek. Een overschatting van mijn
kant die misschien is aangemoedigd door de
vergelijking met het weinig indruk makende kan-
toor van Randstad dat ervoor in de plaats is
gekomen.
Het complex van de gemeentereiniging was
tegelijk het onderkomen van de ontsmettings-
dienst, maar van alle werkers zagen de wandelaars
op de Schrans toch vooral de mannen met hun
bakfietsachtige vuilniswagentjes, die achter
elkaar in sierlijke slierten de poort uitreden om
de straten schoon te houden. Dat beeld verdween
in 1966 na de verplaatsing van dit onderdeel van
de gemeentereiniging en de afbraak van de
gebouwen.
Vlak over de overweg werd op een winterse
dag mijn wereldbeeld aangevuld met een wrede
emotie. Een kleine bruine gladde loslopende hond
was aangereden. Met zijn voorpoten bewoog hij
zich voort, midden op de weg. Zijn achterlijf
sleepte hij achter zich aan, angstig, jankend en
agressief van de pijn. Bloed bleef achter in de
sneeuw. Het verkeer stond stil. Een van de man-
nen van de gemeentereiniging probeerde het
diertje met een veger op zijn sneeuwschuiver te
vegen. Moeder trok me met haar mee, richting
huis, weg van deze plaats van machteloze
vewarring.
Bij slager Adema op nr. 8 kreeg ik m’n stukje
worst en kocht moeder half om half gehakt of
worstjes, en soms vlees. Dat laatste veroorzaakte
onrust in ons gezin. Mijn vader had moeite met
slikken. Dat lukte alleen met het beste vlees, liefst
van de lende. De ene keer was het beste vlees
een stuk beter dan de andere keer. Altijd een
gespannen afwachten. Wij hadden degelijke,
maar eenvoudige huisraad. In zo’n omgeving
had het woord porselein al een opbeurende
werking en vader leerde mij het schouwen van
deze kostbaarheid door een kopje tegen het
licht te houden om dan te zien of zijn vinger aan
de binnenkant van het kopje als contour nog
waarneembaar was. Lange tijd controleerde ik
met deze methode alle nieuwe en bestaande
kopjes, schotels, borden, thee- en bloempotten
in huis op hun porseleingehalte.
Bakkerij Vonk had op nr. 22 een mooie plek
op de begane grond van een opvallend pand dat
oorspronkelijk in 1902 door architect Nicolaas
Adema was ontworpen voor een rijwielfabriek.
Ik was vooral geïnteresseerd in hun koffiekoeken.
Koeken die ik later nergens meer heb gezien; ze
waren rond met een diameter van twaalf cen-
timeter en iets meer dan een centimeter dik.
De korst was krokant en had de bleke kleur
43
1935 - Bakkerij J. Schuurmans nr. 73
1935 - Bakkerij Vonk nr. 22